Sztuka polska. Tom 2. Gotyk

 DODRUK

Gotyk – drugi tom siedmiotomowej Sztuki polskiej – przedstawia dzieje architektury, rzeźby i rzemiosła artystycznego na terenach Polski od końca XIII do końca XVI w.

Za wzorcowy przykład takiej architektury uważa się gotycką katedrę, która w założeniu twórców odzwierciedla boską naturę i uwielbienie Boga. To strzelista, ogromna bryła z wieloma  oknami, wypełnianymi zazwyczaj kolorowymi witrażami, strzelistymi wieżami i bogato zdobionymi portalami. Cechami charakterystycznymi tej architektury są łuki ostre i sklepienia krzyżowo-żebrowe oraz freski przedstawiające sceny biblijne.

„Między końcem XIII stulecia  a początkiem XVI Polska przeszła wiele przemian, które radykalnie zmieniły jej oblicze. Okres rozbicia dzielnicowego i postępującego rozbrojenia dawnych ziem Bolesława Krzywoustego zakończył się ostatecznie wraz z wawelską koronacją Władysława Łokietka w 1320 roku. Odrodzona monarchia ostatnich Piastów, a potem Andegawenów i Jagiellonów – Corona Regini Poloniae,  czyli Korona Królestwa Polskiego,  - miała jednak inny kształt terytorialny niż kraj, który Krzywousty pozostawił swoim potomkom.  Władysław Łokietek pod koniec swego panowania władał Małopolską, Wielkopolską, Kujawami, ziemią sieradzką,  i łęczycką,  Jego następca Kazimierz Wielki, przyłączył do ojcowskiego królestwa, inne terytoria…” – czytamy we wprowadzeniu o uwarunkowaniach historycznych do Gotyku autorstwa Szczęsnego Skibińskiego i Katarzyny Zalewskiej-Lorkiewicz.

To znakomity okres rozwoju państwa, czego najlepszym dowodem są liczne, świetnie zachowane budowle gotyckie. Najcenniejszymi przykładami architektury gotyckiej w Polsce są:  Bazylika Mariacka Wniebowzięcia NMP w Gdańsku, kościół NMP na Piasku we Wrocławiu, kościół Mariacki i katedra na Wawelu w Krakowie oraz Zamek Krzyżacki w Malborku.